Wiadomo, że w dobie kryzysu inwestycje publiczne są prawdziwym „kołem zamachowym” gospodarki. Doświadczenie pokazuje, że przekierowanie w trudnym czasie sporych środków chociażby na inwestycje infrastrukturalne daje szanse na przetrwanie dla wielu przedsiębiorstw, a tym samym na zachowanie miejsc pracy. Wydaje się, że z podobnych założeń wychodzi rząd, który już od kilku tygodni zapowiada zainicjowanie szeregu projektów inwestycyjnych. Niejako obok nich oraz kolejnych wersji „tarcz”, trwają prace legislacyjne nad rządowym projektem ustawy o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców. Co prawda jest to projekt niepowiązany bezpośrednio z przeciwdziałaniem ekonomicznym skutkom pandemii, jednak z pewnością „przyda się” w obecnym czasie. Jakie więc są to rozwiązania?

Środki publiczne dla przedsiębiorców

Wskazany na wstępnie projekt przewiduje, że pomoc publiczna będzie mogła zostać spożytkowana przez przedsiębiorcę na trojakiego rodzaju działania: ratowanie, tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne oraz restrukturyzację. Warto nadmienić – zwłaszcza z punktu widzenia prawidłowości odczytywania poszczególnych przepisów opracowywanej ustawy – że każde z tych działań zostało zbiorczo określone w projekcie, jako „pomoc”. Oczywiście nie sposób omówić tu wszystkich problemów mogących wyniknąć ze stosowania nowych przepisów. Jednak warto wskazać na kilka najważniejszych zagadnień. 

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że ustawodawca chce stosunkowo jasno określić, na czym ma polegać każdy z rodzajów pomocy. I tak za „ratowanie” w projekcie uznano opracowanie planu restrukturyzacji, likwidację działalności gospodarczej oraz przeprowadzenie niezbędnych – w celu ich przygotowania – analiz. Nieco inaczej skonstruowano definicję tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego. Przede wszystkim wyraźnie tu wyróżniono, że może zostać ono udzielone mikro-, małemu i średniemu przedsiębiorcy, z przeznaczeniem na podjęcie „działań restrukturyzacyjnych”, mających na celu przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. A więc bez wątpienia chodzi tu o restrukturyzację w szerokim znaczeniu tego pojęcia, a nie o skorzystanie z któregoś ze środków przewidzianych w Prawie restrukturyzacyjnym. 

Najambitniejsze cele projektodawcy stawiają przed przedsiębiorcą, który chciałbym skorzystać z pomocy publicznej na restrukturyzację. Oczywiście w założeniach sięgnięcie po każdy ze środków skorzystania z pomocy publicznej zostało obwarowane szeregiem warunków; uzależnionych w swoich szczegółach od dokładnego rodzaju pomocy. 

Problemy muszą być poważne

I znowuż nie sposób omówić tu wszystkich okoliczności, które – o ile projekt w obecnym kształcie wejdzie w życie – mogą przesądzić o skorzystaniu przez przedsiębiorcę pomocy. W przypadku pomocy na ratowanie i restrukturyzację pomoc może zostać udzielona przedsiębiorcy, który spełnia co najmniej jeden z dwóch warunków. Pierwszym z nich jest utrata przez przedsiębiorcę – wskutek poniesionych strat – więcej, niż połowy kapitału.

Drugą z przesłanek jest niewypłacalność, uregulowana w przepisach Prawa upadłościowego. Natomiast w przypadku tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego mikro-, mały i średni przedsiębiorca musi spełniać te same warunki oraz znajdować się w trudnej sytuacji ekonomicznej, a ponadto całkowita wielkość udzielonej i wnioskowanej pomocy, udzielanej w ramach tego samego procesu restrukturyzacji, nie przekracza równowartości 10 000 000 euro według kursu średniego walut obcych ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzającym dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy.

Jak wiadomo – zgodnie z regułami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej – udzielanie pomocy publicznej przez państwa jest ostatecznością, obwarowaną szeregiem dodatkowych warunków. Nie inaczej jest w przypadku komentowanego projektu, jednak w obecnych warunkach zasady te – opracowane nie tylko na czas kryzysu – mają szanse odegrać rolę bardzo ważnego bodźca dla przedsiębiorców w trudnych czasach. 

Jednocześnie mam przyjemność wskazać, że do komentarza do ustawy Prawo Restrukturyzacyjne, autorstwa mojego i Roberta Kosmala, który wyjdzie prawdopodobnie jeszcze w tym miesiącu nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer, znajdzie się również komentarz do projektu tejże ustawy. Do nabycia tutaj.